TEKNOLOJİ TRANSFERİ VE FIRSAT PENCERELERİ

İlk yazıma başlarken, bu blogu açma amacımın öncelikle ülkeme faydalı hizmetler sunmak olduğunu bir temenni olarak belirtiyorum.Kalkınma İktisadı güncel olarak bize ne söyler? Bugün için, bir araç olan Kalkınma İktisadını nasıl kullanalım?

C.Perez ve L.Soete adlı iki kalkınma iktisatçısının ortaya atmış olduğu ''Fırsat Pencereleri'' yaklaşımını, kaçırmamız ve kaçınmamız facia olabilecek Sanayi-Endüstri 4.0 ile bağdaştırmak istiyorum; ve fırsat pencereleri yaklaşımını, Türkiye açısından Sanayi 4.0'a açılan pencere olarak görüyorum. Mezkur iki iktisatçı pencereleri ikiye ayırmışlardır. İlk pencere onlara göre dar ve elverişsizdir ki ilk pencereden kasıt, az gelişmiş(AGÜ) ve gelişmekte olan ülkelerin(GOÜ), mevcut üretim teknolojisi ve standardizasyonunu gelişmiş ülkelerden taklit ederek teknoloji açığını gidermesidir. Ancak bu, gelişmiş ülkelerin teknoloji transferine sıcak bakmamaları sebebiyle güçtür. Bunu kavramış olan mezkur iki iktisatçı, birinci pencereye bir parça mesafeli durmuşlardır. Zaten derdimiz Endüstri 4.0 ile bağlantı kurmak olduğuna göre bu anlayışları bizimle paraleldir. İkinci Fırsat Penceresi ise, teknoekonomik paradigma değişikliğine -somut örneğimiz: Endüstri 4.0- giden gelişmiş ülkelerin, az gelişmiş ülkelerce, bu yeni paradigma hızlıca tatbik edilerek teknoloji açığının kapatılabileceğini söyler. Zira gelişkin sanayileşmiş ülkeler, bu paradigma değişikliği için; mevcut ekonomik, sosyal, hukuki kurumlarını ve fiziki sermaye birikimlerini yeni paradigmaya taşırken yüksek bir taşıma maliyetine katlanacaklardır. Oysa az gelişmiş ülkelerin taşıyacak ne fiziki sermayesi ne de kurumları vardır. Yeni paradigmaya ayak uydurmak açısından hem maliyetsiz hem esnektirler. Ayrıca yeni paradigma üzerinde gelişmiş ülkeler çok fazla uzmanlaşıp iş bölümüne ayrılmadan ve maliyet avantajına sahip olmadan AGÜ'ler ve GOÜ'ler onlarla rekabet edebilecektir. Yani gelişmiş ülkelerin transferini engelleyeceği bir teknoloji açığı başlangıçta bulunmamaktadır.

Pekala, Endüstri 4.0 nedir? 4. Sanayi Devrimi, Üretimin Dijital Devrimi olarak da niteleyebileceğimiz bu ''yaratıcı yıkım'' beraberinde neler getiriyor? Burada bu çok geniş konunun, ilişkiyi kurabilmek amacıyla en azından ziyadesiyle özet bir surette bilinmesi gerekir. İkinci yazımda bu soruları cevaplayarak konuyu tamamlayacağım. İzleyen süreçte üçüncü ve izleyen yazılarımda farklı başlıklar ile yeniden dertlerimiz ve yapmamız gerekenler üzerinde durmaya çalışacağım.